گازوئیل D2 یک اصطلاح پالایشگاهی برای گازوئیل است. این ماده دومین تقطیر از نفت خام است و می‌تواند بدون استفاده از اصلاح‌کننده‌ها و افزودنی‌ها به کار رود. بنابراین، اولین موتورها پیش از اختراع خودروهای بنزینی که امروزه می‌شناسیم از گازوئیل D2 به عنوان سوخت استفاده می‌کردند. دلیل آن این است که موتوری که توسط یک آلمانی به نام “دیزل” اختراع شد، نیازی به شمع جرقه ندارد. موتور دیزل با افزایش فشار، مشتعل شده و احتراق می‌کند، به طوری که “شمع گرم‌شده” باعث انفجار آن میشود. از آنجایی که همان اصول هنوز در موتورهای دیزلی امروزی استفاده میشود نام “دیزل” نامیده شد. با این حال، گازوئیل خودرویی که شما پر می‌کنید، دارای افزودنی‌هایی است که پالایشگاه برای افزایش کارایی موتور و سهولت استارت در زمستان به آن اضافه می‌کند. اگر به نوشته‌های ریز توجه کنید، متوجه می‌شوید که نقطه اشتعال (Flash Point) گازوئیل در زمستان تغییر می‌کند. همچنین افزودنی‌هایی برای جذب آب متراکم‌شده در مخزن دارد (مانند بنزین) – اما از آنجا که گازوئیل مستقیماً به سیلندر تزریق میشود، یخ می‌تواند نازل‌ها را خیلی زودتر از موتور خراب کند. اگر در زمستان از گازوئیل تابستانی استفاده کنید، مسافت بیشتری طی می‌کنید، اما لوله‌های سوخت ممکن است یخ بزنند و حتی ترک بخورند، و موم موجود در آن باعث غلیظ‌تر شدن جریان گازوئیل میشود.
تفاوت اصلی در گازوئیل یا D2 به میزان گوگرد آن بستگی دارد. فقط ۱۰ سال پیش، آژانس حفاظت محیط زیست آمریکا (EPA) محدودیت ۴٪ گوگرد را برای گازوئیل تعیین کرد، در حالی که اروپا و سایر نقاط جهان بعداً این روند را دنبال کردند. مانند بسیاری موارد دیگر، وقتی ابتدا مجبور به حذف گوگرد شدند، به زودی روش‌های کارآمدتری برای این کار کشف شد. سپس مشخص شد که گوگرد، مانند اسید سولفوریک، می‌تواند با سود خوبی معامله شود – که اکنون انگیزه‌ای برای استخراج هرچه بیشتر آن است. بنابراین، “گازوئیل کم‌گوگرد” دیگر ۴٪ نیست – بلکه زیر ۰.۲٪ است. سپس نوع جدیدی به نام “گازوئیل فوق کم‌گوگرد” با حداکثر ۰.۰۲٪ معرفی شد، و محدودیت اینجا این است که (الف) طیف‌سنج‌های جرمی برای اندازه‌گیری زیر ۱۰۰۰ ppm نیاز به کالیبراسیون گسترده دارند، و (ب) گوگرد تمایل به تشکیل توده دارد – مولکول‌ها به مولکول‌های هیدروژن آزاد متصل می‌شوند و خوشه‌ای از مولکول‌ها را تشکیل می‌دهند که اگر توسط پالایشگاه “شکسته” شوند، از هم جدا می‌شوند، اما همان‌طور که توضیح داده شد، D2 یک تقطیر است و “شکسته” نشده است. پس اگر یک پیمانه گازوئیل فوق کم‌گوگرد بگیرید، ممکن است بدشانس باشید و ۰.۱٪ گوگرد داشته باشد – اما میانگین یک بشکه کمتر از ۰.۰۲٪ خواهد بود – فقط شما به یک خوشه مولکولی برخورد کرده‌اید.
سازمان بین‌المللی استانداردسازی (ISO) استانداردی برای گازوئیل D2 دارد که اکثر شرکت‌های نفتی از آن به عنوان مرجع استفاده می‌کنند. با این حال، در آمریکا، این ANSI است که استاندارد ملی برای D2 را بر اساس پیشنهادات ASTM، API و EPA تعریف کرده است. در اروپا، انواع ملی مشابهی وجود دارد، مثلاً در آلمان توسط DIN و در روسیه توسط GOST تعیین شده است. نسخه GOST برای D2/گازوئیل، GOST 305-82 است و اکنون حداکثر گوگرد ۰.۰۲٪ را مشخص می‌کند که مطابق با استاندارد ISO است. با این حال، استاندارد ANSI این را “فوق کم‌گوگرد” می‌نامد و ۰.۲٪ (۲۰۰۰ ppm) را به عنوان “کم‌گوگرد” حفظ می‌کند. کاهش گوگرد در گازوئیل مورد استفاده برای گرمایش، به کاهش آلودگی در بسیاری از شهرها کمک کرده است.
گازوئیل خودرویی دارای انواع ملی است – اما نوع معمولاً معامله‌شده EN590 هست که توسط ISO در پاریس مشخص شده‌اند. این کیفیت‌ها ممکن است در آمریکا فروخته شوند و با مقررات EPA سازگار باشند. به دلیل نحوه اختراع موتور توسط دیزل، این موتور بسیار انعطاف‌پذیر است و با تفاوت‌های کوچک سازگار میشود. گازوئیل خودرویی اکنون در هواپیماها با موفقیت زیادی آزمایش شده است، جایی که مسافت بیشتری به ازای هر واحد وزن سوخت به دست می‌آید – تا ۴۰٪ افزایش. در این روزها که هیچ تلاشی برای کاهش انتشار گازها نادیده گرفته نمی‌شود، یک نتیجه ممکن است این باشد که هواپیماها به جای نفت سفید (کرسن) با گازوئیل پرواز کنند. مشکل، ذرات یخ/متراکم و موم است که ممکن است موتور جت (که یک توربین است) را کاملاً خراب کند. راه‌حل اولیه، گرم کردن گازوئیل قبل از تزریق و عبور آن از فیلتر الکترواستاتیکی است. اگر راه‌حل ساده‌تری پیدا کنید، می‌توانید میلیونر شوید!
(منبع: https://www.globaltechaustralia.com.au/diesel-d2)
تفاوت با سایر انواع دیزل:
- D1: سبک‌تر و مناسب‌تر برای دماهای پایین است (مثلاً در مناطق سردسیر)
- D2: متداول‌تر و برای شرایط عمومی طراحی شده است
- D4: معمولاً سنگین‌تر و با ویسکوزیته بالاتر است
