قیر 60/70 مادهای چسبناک، سیاهرنگ و ضدآب است که به طور گسترده در صنایع مختلف بهویژه راهسازی و عایقکاری مورد استفاده قرار میگیرد. قیر 60/70 یکی از رایجترین انواع قیرهای نفوذپذیر است که به دلیل خواص فیزیکی و شیمیایی مطلوب، کاربرد فراوانی در آسفالتسازی دارد. در این مقاله به بررسی دقیق قیر 60/70، ویژگیها، روش تولید، کاربردها، نحوه نگهداری و نکات ایمنی آن میپردازیم.
قیر 60/70 چیست؟
قیر 60/70 یک نوع قیر نفوذی (penetration bitumen) است که بر پایه نفت خام تولید میشود و دارای درجه نفوذ بین 60 تا 70 (بر حسب دهم میلیمتر) در دمای استاندارد 25 درجه سانتیگراد است. این عدد نشاندهنده میزان سختی یا نرمی قیر است؛ بهطوریکه هرچه عدد نفوذ بیشتر باشد، قیر نرمتر است و هرچه کمتر باشد، قیر سختتر است.
قیر 60/70 به دلیل دارا بودن تعادل مناسب بین سختی و نرمی، مقاومت در برابر تغییرات دمایی، چسبندگی بالا به مصالح سنگی و دوام زیاد، یکی از پرمصرفترین انواع قیر در پروژههای راهسازی در اقلیمهای معتدل محسوب میشود.
ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی قیر 60/70
برای درک بهتر خواص قیر 60/70، در جدول زیر برخی از مهمترین ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی آن آورده شده است:
ویژگی | مقدار استاندارد | واحد | روش آزمون |
---|---|---|---|
نفوذپذیری (25°C) | 60 تا 70 | 0.1 mm | ASTM D5 |
نقطه نرمی (Ring & Ball) | 49 تا 56 | °C | ASTM D36 |
نقطه اشتعال | حداقل 232 | °C | ASTM D92 |
گرانروی در 135°C | 300–600 | cSt | ASTM D2171 |
حلالپذیری در تریکلرواتیلن | بیش از 99 | درصد | ASTM D2042 |
افت وزنی در آزمایش حرارتی | کمتر از 0.2 | درصد | ASTM D6 |
کاربردهای قیر 60/70
قیر 60/70 به دلیل ویژگیهای عالی خود، در بسیاری از کاربردهای صنعتی و عمرانی مورد استفاده قرار میگیرد:
1. راهسازی و آسفالتکاری
این نوع قیر بیشترین کاربرد را در تولید آسفالت گرم دارد و به عنوان چسبنده بین مصالح سنگی و سطح جاده عمل میکند. قیر 60/70 مناسب اقلیمهای معتدل است، چراکه در برابر تغییرات دمایی مقاومت خوبی دارد و از ترکخوردگی و روان شدن آسفالت جلوگیری میکند.
2. تولید امولسیون قیری
از قیر 60/70 برای تولید انواع امولسیونهای قیری استفاده میشود که در آسفالتهای حفاظتی، آسفالت سرد، و لکهگیری کاربرد دارند.
3. عایقکاری و آببندی
قیر 60/70 در تولید عایقهای رطوبتی نیز به کار میرود و به دلیل چسبندگی بالا، گزینه مناسبی برای ایزولاسیون سقفها، پی ساختمان، و لولهها است.
روش تولید قیر 60/70
قیر 60/70 بهطور معمول از طریق تقطیر نفت خام در پالایشگاهها تولید میشود. مراحل اصلی تولید آن عبارتند از:
- تقطیر اتمسفریک نفت خام: ابتدا نفت خام در برج تقطیر اتمسفریک تحت فشار معمولی تفکیک میشود. در این مرحله، بخشهای سبک مانند بنزین، گازوئیل و نفت سفید جدا میشوند.
- تقطیر خلأ: باقیمانده سنگین برج اتمسفریک وارد برج تقطیر تحت خلأ میشود تا بخشهای سنگینتر (واکسها و روغنهای پایه) از آن جدا شده و ماده پایه قیر باقی بماند.
- هوادهی (در صورت نیاز): برای بهبود ویژگیهای قیر، ممکن است فرآیند هوادهی (Air Blowing) انجام شود که در آن هوا به قیر داغ تزریق شده و خواص آن مانند چسبندگی و پایداری حرارتی بهبود مییابد.
بستهبندی و حملونقل
قیر 60/70 بسته به نیاز مشتری در انواع مختلفی از بستهبندیها ارائه میشود:
- بشکههای فلزی 180 کیلوگرمی
- کیسههای پلیپروپیلن یا کرافت (در حالت جامد شده)
- تانکرهای فلهای مخصوص حمل قیر داغ
برای حملونقل ایمن قیر، تجهیزات باید مقاوم به حرارت و دارای سیستم گرمایشی باشند تا دمای قیر در حین جابجایی حفظ شود.
نکات ایمنی در استفاده از قیر 60/70
با وجود کاربردهای گسترده قیر، استفاده از آن نیازمند رعایت نکات ایمنی است:
- دمای بالا: قیر هنگام استفاده به دمای بالای 150 تا 180 درجه سانتیگراد میرسد و تماس با آن میتواند باعث سوختگی شدید شود.
- بخارهای سمی: بخارات حاصل از گرم کردن قیر ممکن است شامل مواد آلی فرار و خطرناک باشد. استفاده از تهویه مناسب و ماسک تنفسی توصیه میشود.
- قابلیت اشتعال: قیر در دمای بالاتر از 232 درجه سانتیگراد قابل اشتعال است، بنابراین نباید در مجاورت شعله یا منابع جرقه قرار گیرد.
استانداردهای بینالمللی قیر 60/70
قیر 60/70 باید مطابق استانداردهای بینالمللی زیر تولید و آزمون شود:
- ASTM D946: برای قیرهای نفوذی
- EN 12591: استاندارد اروپایی برای قیرهای راهسازی
- ISIRI 2909: استاندارد ملی ایران برای قیرهای نفوذی
مقایسه قیر 60/70 با سایر گریدها
نوع قیر | نفوذپذیری | کاربرد | اقلیم مناسب |
---|---|---|---|
40/50 | کمتر از 50 | راهسازی سنگین | مناطق گرمسیر |
60/70 | 60 تا 70 | راهسازی عمومی | مناطق معتدل |
80/100 | بالای 80 | آسفالت سبک | مناطق سردسیر |
نتیجهگیری
قیر 60/70 به عنوان یکی از پرکاربردترین انواع قیر نفوذی، بهویژه در پروژههای راهسازی در اقلیمهای معتدل، از جایگاه ویژهای در صنعت برخوردار است. این قیر با داشتن تعادل عالی بین سختی و انعطافپذیری، میتواند نقش مهمی در افزایش دوام و کیفیت آسفالت داشته باشد. با رعایت استانداردها و نکات ایمنی، میتوان از مزایای کامل این محصول بهرهمند شد.