صنایع نیروگاهی بر اساس نوع منبع انرژی و فناوری تولید برق به چند دسته اصلی تقسیم می‌شوند. این نیروگاه‌ها برای تأمین برق صنایع، شهرها و مناطق مختلف به کار می‌روند.
۱. نیروگاه‌های حرارتی (Thermal Power Plants)
این نیروگاه‌ها با سوزاندن سوخت‌های فسیلی (گاز، زغال‌سنگ، نفت کوره) یا استفاده از منابع حرارتی دیگر، بخار تولید کرده و توربین‌ها را به حرکت درمی‌آورند.
انواع نیروگاه‌های حرارتی:
- نیروگاه بخاری (Steam Power Plant) – استفاده از سوخت‌های فسیلی برای تولید بخار و چرخاندن توربین
- نیروگاه گازی (Gas Turbine Power Plant) – استفاده از گاز طبیعی برای چرخاندن توربین گازی
- نیروگاه سیکل ترکیبی (Combined Cycle Power Plant – CCPP) – ترکیب نیروگاه بخاری و گازی برای افزایش بازدهی
- نیروگاه زغال‌سنگی (Coal Power Plant) – استفاده از زغال‌سنگ برای تولید برق
- نیروگاه زیست‌توده (Biomass Power Plant) – سوزاندن مواد آلی برای تولید برق
۲. نیروگاه‌های هسته‌ای (Nuclear Power Plants)
در این نیروگاه‌ها، از شکافت هسته‌ای برای تولید حرارت و تبدیل آب به بخار استفاده می‌شود که باعث چرخش توربین‌ها و تولید برق می‌شود.
مزیت: تولید برق پایدار و بدون آلایندگی گازهای گلخانه‌ای
چالش: ایمنی و مدیریت زباله‌های هسته‌ای
۳. نیروگاه‌های تجدیدپذیر (Renewable Power Plants)
این نیروگاه‌ها از منابع انرژی تجدیدپذیر برای تولید برق استفاده می‌کنند.
انواع:
- نیروگاه خورشیدی (Solar Power Plant)
- فتوولتائیک (PV) – تبدیل مستقیم نور خورشید به برق
- حرارتی خورشیدی (CSP) – متمرکز کردن نور خورشید برای تولید گرما و برق
- نیروگاه بادی (Wind Power Plant) – استفاده از توربین‌های بادی برای تولید برق
- نیروگاه برق‌آبی (Hydroelectric Power Plant) – استفاده از انرژی آب برای چرخاندن توربین
- نیروگاه زمین‌گرمایی (Geothermal Power Plant) – استفاده از حرارت داخل زمین برای تولید بخار و برق
- نیروگاه موج و جزر و مدی (Tidal & Wave Power Plant) – استفاده از انرژی دریا برای تولید برق
۴. نیروگاه‌های مقیاس کوچک و پراکنده (Distributed & Small-Scale Power Plants)
این دسته شامل نیروگاه‌هایی است که در مقیاس کوچک‌تر و برای تأمین برق محلی یا پشتیبان استفاده می‌شوند:
- نیروگاه‌های دیزلی و گازی کوچک (Diesel & Gas Generators) – مورد استفاده در مناطق دورافتاده
- سیستم‌های تولید همزمان برق و حرارت (CHP – Cogeneration) – برای بهینه‌سازی مصرف انرژی در صنایع
- میکروگریدها (Microgrids) – شبکه‌های کوچک محلی که از منابع مختلف برای تأمین برق استفاده می‌کنند