پلنت‌های تصفیه آب (Water Treatment Plants)
پلنت‌های تصفیه آب واحدهای صنعتی هستند که آب خام (از منابع طبیعی، دریا، فاضلاب، یا آب صنعتی) را تصفیه کرده و آن را برای نوشیدن، کشاورزی، صنعتی یا بازچرخانی آماده می‌کنند. این تأسیسات بسته به نوع آبی که تصفیه می‌کنند و هدف نهایی، به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند.
۱. انواع پلنت‌های تصفیه آب بر اساس منبع و کاربرد
۱.۱. تصفیه‌خانه‌های آب شرب (Drinking Water Treatment Plants)
وظیفه: تصفیه آب رودخانه، چاه، یا دریاچه برای تأمین آب آشامیدنی
فرآیندها:
انعقاد و لخته‌سازی (Coagulation & Flocculation) – حذف ذرات معلق
فیلتراسیون (Filtration) – حذف ناخالصی‌ها با فیلترهای شنی و کربنی
ضد عفونی (Disinfection) – استفاده از کلر، ازن یا اشعه UV
تنظیم pH و حذف سختی آب (Softening & pH Adjustment)
۱.۲. پلنت‌های تصفیه آب صنعتی (Industrial Water Treatment Plants)
وظیفه: تصفیه آب برای استفاده در صنایع (نیروگاه‌ها، پالایشگاه‌ها، صنایع دارویی و غذایی)
فرآیندها:
اسمز معکوس (Reverse Osmosis – RO) – حذف املاح و نمک‌های محلول
رزین‌های تبادل یونی (Ion Exchange Resins) – برای نرم‌سازی و حذف سختی آب
ضدعفونی و حذف آلاینده‌های شیمیایی – بسته به نیاز صنعت
۱.۳. پلنت‌های آب‌شیرین‌کن (Desalination Plants)
وظیفه: شیرین‌سازی آب دریا برای تأمین آب شرب یا صنعتی
فرآیندها:
اسمز معکوس (RO Desalination) – پرکاربردترین روش
تقطیر چندمرحله‌ای (Multi-Stage Flash – MSF) – استفاده از حرارت برای تبخیر و تقطیر
تقطیر با استفاده از تبادل گرما (MED – Multi-Effect Distillation)
۱.۴. پلنت‌های تصفیه فاضلاب (Wastewater Treatment Plants – WWTP)
وظیفه: تصفیه فاضلاب شهری یا صنعتی قبل از تخلیه یا بازیافت
فرآیندها:
تصفیه فیزیکی – حذف ذرات معلق با ته‌نشینی و آشغال‌گیر
تصفیه بیولوژیکی – استفاده از میکروارگانیسم‌ها برای حذف مواد آلی
تصفیه شیمیایی – افزودن مواد شیمیایی برای کاهش آلودگی
تصفیه پیشرفته (Advanced Treatment) – نانوفیلتراسیون، اشعه UV، یا جذب کربنی
۱.۵. پلنت‌های بازچرخانی آب (Water Recycling & Reuse Plants)
وظیفه: بازیافت آب فاضلاب برای استفاده مجدد (کشاورزی، صنعتی، تزریق به منابع زیرزمینی)
فرآیندها:
فیلتراسیون و گندزدایی – حذف آلاینده‌ها
اسمز معکوس و اولترافیلتراسیون – برای تولید آب فوق خالص
۲. اجزای اصلی یک پلنت تصفیه آب
بسته به نوع تصفیه، یک پلنت تصفیه آب شامل اجزای زیر است:
- حوضچه‌های ته‌نشینی و لخته‌سازی – برای حذف ذرات معلق
- فیلترهای شنی، کربنی و ممبران‌ها – برای حذف ذرات و مواد آلی
- پمپ‌ها و سیستم‌های فشار قوی – برای انتقال آب و عملیات اسمز معکوس
- سیستم‌های گندزدایی (کلر، UV، ازن) – برای حذف میکروب‌ها
- مخازن ذخیره و توزیع آب